Tahkim, ihtilafların veya anlaşmazlıkların, bağımsız ve tarafsız bir üçüncü tarafın kararını kullanarak çözülmesi için kullanılan bir alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Tahkim, mahkemelerin yerine geçen, daha hızlı, özel ve esnek bir yargılama süreci sunar. Tahkimin temel amacı, taraflar arasındaki anlaşmazlıkları çözmek ve kararlarını uygulamak için mahkemelere başvurmadan daha etkili bir yol sunmaktır.
Tahkim süreci şu temel adımları içerebilir:
- Tahkim Anlaşması: Taraflar, anlaşmazlık çözümünün tahkim yoluyla yapılmasını kabul etmek için bir sözleşme veya anlaşma imzalarlar. Bu anlaşma, hangi tahkim kurallarının uygulanacağını, tahkimcilerin seçimini ve diğer önemli ayrıntıları içerir.
- Tahkimcilerin Seçimi: Taraflar, bağımsız ve tarafsız tahkimcileri seçerler. Tahkimciler, anlaşmazlık hakkında karar verirken yasal bilgi ve uzmanlık sahibi kişilerdir.
- Delillerin Sunumu: Taraflar, tahkim sürecinde delillerini sunarlar ve iddialarını savunurlar. Tarafların avukatları, delilleri sunmak ve argümanlarını sunmak için fırsatlar bulurlar.
- Karar Verme: Tahkimciler, tarafların argümanlarını ve sunulan delilleri değerlendirirler ve anlaşmazlığı çözmek için bir karar verirler. Bu karar, tahkim anlaşması ve uygulanan tahkim kurallarına uygun olarak verilir.
- Kararın Uygulanması: Tahkimcilerin verdiği karar, uluslararası hukuk ve sözleşme hükümlerine uygun olarak uygulanır. Karar genellikle bağlayıcıdır ve tarafların mahkemelere başvurmasını gerektirmez.
Tahkim, ticaret, yatırım, inşaat, spor, uluslararası anlaşmazlıklar ve diğer birçok alanda kullanılan bir yöntemdir. Taraflar arasında daha gizli, hızlı ve uzman bir çözüm sunar, ancak bazen maliyetli olabilir. Tahkim, uluslararası ticarette de sıkça kullanılan bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir, çünkü farklı ülkelerden gelen taraflar arasındaki anlaşmazlıkları çözmek için tarafsız bir platform sağlar.
Tahkim kimlerden oluşur?
Tahkim, bir anlaşmazlığı çözmek için bağımsız ve tarafsız üçüncü taraflardan oluşur. Bu üçüncü taraflar, “tahkimciler” olarak adlandırılır. Tahkimciler, anlaşmazlığı değerlendirir ve sonuçta bir karar verirler. Taraflar, genellikle tahkimcileri seçme hakkına sahiptirler veya tahkim kuralları gereği tahkimcilerin seçimine ilişkin prosedürlere uyarlar. Tahkimciler, genellikle hukuk alanında uzmanlaşmış kişilerdir ve anlaşmazlıkla ilgili teknik bilgiye veya özel bir uzmanlığa sahip olabilirler, ancak en önemli özellikleri bağımsız ve tarafsız olmalarıdır. Tahkimciler, tarafların iddialarını ve savunmalarını dikkate alarak adil bir karar vermekle yükümlüdürler.
Tahkim sorunu çözemez ise ne olur?
Tahkim, genellikle bağımsız ve bağlayıcı bir uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak kabul edilir. Ancak tahkim sonucunda tarafların memnun olmadığı durumlar da ortaya çıkabilir. İşte tahkim sorunu çözemezse ne olabileceğine dair bazı senaryolar:
- Mahkemeye Başvurma: Taraflar, tahkim kararını kabul etmezlerse, tahkim anlaşması veya yasal düzenlemeler gereği mahkemeye başvurabilirler. Ancak bu, genellikle daha uzun ve maliyetli bir süreç olabilir.
- Tahkim Kararının İtirazı: Taraflar, tahkim kararına karşı belirli şartlar altında itiraz edebilirler. Ancak itirazlar, tahkim kararının sınırlı nedenlerle iptal edilmesine veya düzeltilmesine yol açabilir.
- Anlaşmazlık Sona Erer: Taraflar, tahkim kararını kabul etmeme riskini göze alamazlar ve sonunda anlaşmazlığın çözülememesi durumunda ticari veya hukuki ilişkileri sona erdirebilirler.
- Müzakere ve Uzlaşma: Taraflar, tahkim sonucunu kabul etmeyip anlaşmazlık çözümü için yeni müzakere ve uzlaşma yollarını deneyebilirler. Bu, bazen anlaşmazlığın daha az maliyetli ve daha hızlı bir şekilde çözülmesine yardımcı olabilir.
Tahkim, genellikle hızlı, etkili ve tarafların ihtiyacına daha iyi uyum sağlayan bir uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak tercih edilir, ancak her durumda sorunsuz bir sonuç garanti edemez. Taraflar, tahkim anlaşması yapmadan önce dikkatli bir şekilde düşünmeli ve tahkim kararlarına itiraz etme veya başka bir çözüm yolu arama seçeneklerini değerlendirmelidirler.
İlhan ÇAMKARA / Turk Emlak Haber Ajansı
