Kapora sözcüğü pek çok insan tarafından duyulmuş ve sık kullanılan bir kelime. İnsanlar kapora sözcüğünü çoğunlukla alışveriş esnasında kullanırlar. Ancak bu kelimenin anlamını bilmeyen bireyler olduğundan, detaylı şekilde araştırma yapanlar var. Peki, kapora nedir? Kapora geri alınır mı? Kaporayla ilgili bilinmesi gerekenleri açıkladık.
Kapora Nedir?
Kapora ne demek sorusunu hukuki bakımdan şu şekilde yanıtlamak mümkün: Kapora, iki tarafın anlaşması ile yapılan bir sözleşme türü. Buna kapora sözleşmesi ismi de verilir. Birçok insanın bildiği bir sözleşme çeşididir. Çoğunlukla yazılı ya da sözlü şekilde yapılır.
Herhangi bir alışveriş halinde satın alınacak olan ürün ya da hizmetin satılmamasını mümkün kılmak ve alıcının ürün veya hizmeti kendisine ayırtması için verilen paradır. Esasen kaporanın verilmesi bir ürünü ayırmakla aynı şeydir. Ürün satın alma sırasında kapora sunularak, ilgili ürünün satıştan kaldırılması mümkün hale gelir. Böylece o ürün kaporayı veren bireye ayrılmış olur ve ürünün satın alınacağı gün beklenir. Elbette bu süreçle alakalı birçok ayrıntı var.
Örneğin ev kaporası verildiğinde, anlaşılan günde evin satın alınması ya da kiralanması gerekir. Kapora sonsuza kadar geçerli sayılmaz. Kiralık ev için verilen bir kapora, eğer günü geldiğinde ev kiralanmaz ise kaporanın yanması söz konusudur ve kapora iadesi almak bu durumda mümkün değildir. Aynı şey satılık ev anlaşması yaparken de geçerli.
Kaporayı verenin, ev ya da herhangi bir ürün için söz verdiği zamanı aşmaması gerekir. Aksi durumda da kapora iptal olur ve ürün ya da konut, satan kişide kalmaya devam eder.
Kapora Neden Verilir?
Kapora halk arasında sık olarak duyulan bir sözcük. Karşılıklı teminata dayanan bir işlemdir. Satın alınacak malın başkasına satılmaması için verilir. Kiralanacak herhangi bir evi garantiye almak ve başkasına kiralanmasını önlemek amacıyla da kaporanın verildiği olur. Malı opsiyonlamak anlamına da gelir.
Kapora birçok mal, ürün ve hizmet için verilir. Taşınır ve taşınmaz mallar ile hizmet çeşitleri için kaporanın varlığından söz edilir. Kapora, satın alınacak olan malı rezerve etmektir. Taşınır veya taşınmaz mallar ile hizmetlerin toplam bedelini ödeyerek satın alma işlemini tamamlamadan evvel belirli bir tutarda para ödenmesidir. Bu da ilgili malı rezerve ettiğinizi gösterir.
Sözleşme yapılırken verilen para açısından kanunda açık bir şekilde belirtildiği gibi aksine bir durum bulunmaz ise önden verilen para kapora olarak sayılır. Cayma bedeli ise sözleşmeden vazgeçilmesi halinde geri alınamaz. Fakat kapora ya da diğer ismi ile bağlanma parası iade edilir.
Kapora verilmesi yazılı ya da sözlü olmak üzere iki farklı biçimde yapılır. Ancak yazılı bir şekilde anlaşmak ve buna uygun biçimde kapora vermek en doğrusudur. Bu aşamada sözleşme yapılması gerekir. Sözleşme sayesinde hem alıcı hem de satıcı güvende kalır.
Özellikle kapora elden veriliyor ise muhakkak yazılı bir sözleşme hazırlanmalıdır. Dolandırılmamak amacıyla ev alırken kapora sözleşme örneği gibi seçenekler de incelenmelidir. Böylece nasıl bir sözleşmeye imza atacağınız konusunda fikriniz olur.
İlerleyen süreçte mağdur olmamanız için kaporayla alakalı bütün bilgiler alakalı sözleşmede yer almalı. Bu bilgiler ise kaporanın ne için verildiği, kime sunulduğu, ne kadar miktarda verildiği, kaporanın verilme tarihi gibi detaylar içerir.
Kapora çevrimiçi ortamda gönderilecek ise mutlaka ne için gönderim yapıldığı açıklama alanına belirtilmelidir. Sonuç olarak olumsuz bir durum meydana gelirse, elinizde kanıt bulunmuş olacak ve bu da iade alma sürecinde size çok yardımcı olacak.
Kaporanın verilmesi birçok farklı hizmet veya mal için olsa bile aynı amaçla yapılır. Kaporanın sebebi bir malı kişinin kendisine ayırması ve başka birine satılmasını ya da kiralanmasını önlemesidir. Kaporayı sunmak bir ürünün bir başka insana satılmasını önlemek ile eşdeğerdir. Bu sayede ürün opsiyonlanır ve satışına engel olunur.
Ev Kiralarken Ne Kadar Kapora Verilir?
Kaporanın bir zamanı bulunur. Karşılıklı anlaşma sağlanan günde ürünün/konutun satın alınması veya kiralanması gerekir. Satın alınma ya da kiralanma zaman aşımına uğradığında ise kaporanın yanması durumu ortaya çıkar ve geri verilmemesi söz konusudur. Bundan dolayı kapora alınma sürecinde karşılıklı olarak bir zaman belirlenmesi gerekir. Alım/satım ya da kiralama aşaması boyunca taraflar birbiriyle iletişimde kalmalıdır.
Ev kiralama sürecinde ne kadar kapora verileceği de önemli bir detaydır. Kapora için bir yasa maddesi yoktur. Bu tam anlamıyla ev sahibinin inisiyatifine kalmış bir durum. Bu aşamada kapora olarak kira tutarının ortalama yüzde 10-25’i arasında bir tutar istenir.
Kiralamak istediğiniz ev için kapora ödemesi yapmadan evvel mutlaka sözleşme hazırlatmalısınız. Gayrimenkul danışmanı ya da ev sahibi ile iletişimde olmanız fark etmeksizin, bir sözleşme olmadan ödeme yapmamanız gerekir. Sözleşmede ise şu bilgilerin açık bir şekilde ifade edilmesi önemli:
· Cayma bedeli
· Kapora tutarı
· Sözleşmeyi imzalayan kişilerin kimlik bilgileri ve imzaları
· Kiralamanın yapılacağı tarih, yani kaporanın geçerlilik zamanı
· Kaporanın ödendiği tarih
Ev Satın Alırken Ne Kadar Kapora Verilir?
Kaporalar, alıcının, bir mal ya da hizmeti satıcıdan alması işlemini garantilemek amacıyla verilen parayı ifade eder. Emlakçı ile iş birliği yapıldığı zaman kapora, alıcıdan talep edilir. Herhangi bir aracı olmadığında da kaporayı verecek olan taraf, yine alıcıdır. Alıcının vermiş olduğu bu bedel ise bir güvence niteliği taşır.
Satın alma işleminin ciddiyeti ve gerçekçiliği adına verilen kaporalar, kesin sözleşme öncesinde sunulur. Ardından satış bedeli ödeme aşamasında ise toplam tutardan düşülür. Yani satın alma işleminden önde ne kadar ön ödeme yaptıysanız; bu ödeme tutarı satış rakamından çıkarılır.
Ev satın alırken emlakçı komisyonundan farklı olarak kaporada net bir rakam bulunmaz. Burada satış bedeli üzerinden belirlenen rakama göre taraflar arasında karşılıklı anlaşmaya dayalı olarak bir rakam tespit edilir.
Önemli olan şey ise bireyin elden nakit ödeme yapmaması ve elden ödeme yapacak ise kapora sözleşmesinin olmasıdır. Böylece kaporanın ödendiği, karşılıklı imzaların atıldığı bir kağıt üzerinde de resmileştirilmiş olur.
Satış işlemlerinde kaporadan sonra satış iptal edilirse, kaporanın iadesi yapılmalıdır. Kaporanın iade edilmesiyle beraber konutun satılamaz durumu ortadan kalkar ve başka alıcılar tarafından satın alınabilir konuma gelir. Bütün bu süreçlerin sağlıklı bir şekilde yürümesi amacıyla alıcı ve satıcı arasında aşamaların detaylı bir şekilde konuşulması gerekir. Yazılı olarak teminat alınması da oldukça önemlidir.
Kapora Geri Verilir Mi?
Alıcılar bir ürünü satın alacağını garanti etmek için satıcı tarafına bir miktar para ödemesi yapar. Bu para ise malın bir başkasına satılmasına engel olur. Bu para ilgili malın satılmasını önlediği için bir güvence unsuru olarak öne çıkar. Ancak herhangi bir sebepten dolayı satış işlemi yapılamaz ise hukuka göre kaporanın iade edilmesi gerekir.
Bir ürün ya da hizmetin satışının gerçekleşmesi için alıcı ve satıcı şeklinde iki taraf vardır. Kiralık evlerde de aynı tarafların varlığından söz edilir. Alıcılar ürünü satın alacağını garanti etmek için satıcı tarafa bir miktar ödeme yaparlar. Kapora olarak bilinen bu miktar, ürünün başkasına satılmasını ya da evin bir başkasına kiralanmasını önler. Ancak kapora dolandırıcılığı gibi olumsuz durumlar da gündeme gelebilir. Bunu önlemek adına mutlaka sözleşme yapılması tavsiye edilir.
Hukuki açıdan kapora hususunda pek çok madde vardır. Özellikle de emlak kapora sözleşmesi iptal olduysa iade durumu ortaya çıkar. Kaporanın iade edilmesi ise hem alıcı hem de satıcının mağdur olmasını önlemek adına yapılır.
Sözleşmesiz kapora iadesi konusu da sıklıkla merak edilir. Kapora verilme aşamasında bir sözleşmenin yapılması, hukuk önünde önem arz eder. Sözleşmeniz yoksa ve kapora iadesi almak isterseniz, bu noktada çeşitli zorluklarla karşılaşmanız muhtemel.
Sözleşme olmayan kapora durumları için hukuk herhangi bir araştırmada bulunmaz. Eğer ki kaporayla ilgili bir sözleşme var ise hukukta bu durum önemli ve değerlidir. İptal söz konusu ise sözleşme ayrıntıları incelenir ve mağdur olanın durumuna uygun şekilde ilerleme gerçekleştirilir.
Ortada herhangi bir sözleşme yok ise kaporanın bütün inisiyatifi satıcıda olur. Satış veya kira sözleşmesi yapmak amacıyla anlaşılan süre geçirilirse, konut sahibi kaybetmiş olduğu zamanın bir telafisi şeklinde kaporaya el koyma hakkına sahip olur.
Ödemiş olduğunuz tutarı geri almak için sözleşmenizin olması şarttır. Sözleşmede uzlaşılan cayma tutarı, evi kiralama işleminden vazgeçerseniz geri alamayacağınız para tutarını açıklar. Sözleşmeniz olduğunda, karşılaşabileceğiniz haksızlıklar karşısından yasal şekilde hakkınızı arayabilirsiniz. Kapora dolandırıcılığı gibi durumlara maruz kalmamak için de sözleşme yapılması önemli bir detay. Özellikle ev alırken kapora sözleşme örneği incelenmelidir.
Kiracının verdiği ücreti geri almasının bir başka yolu ise ev sahibinin evini kiralamaktan vazgeçmiş olmasıdır. Böyle bir durumda etik olarak ev sahibinin aldığı kaporayı geri ödemesi gerekir. Bu durum satış işlemleri için de geçerlidir.
Telefonla yapılan görüşmelerin üzerine kapora ödenmesi tavsiye edilmez. Yüz yüze görüşme olmadan ve sözleşme imzalanmadan ödenilen tutarın geri alınması için yasal bir dayanak yoktur.
