Kamu bankaları 1 Haziran’dan itibaren konut, araç, tatil ve ihtiyaç kredilerinde tarihi bir kampanya başlattı. Bu pakette yer alan konut kredileri kapsamında faizler sıfır konutta 0,64, ikinci elde ise 0,74’e düşürülürken peşinat miktarı yüzde 10’a indirildi ve bir yıl da ödemesiz kredi imkanı tanındı. Kampanya ile birlikte emlak ofislerinde benzeri görülmemiş bir yoğunluk yaşandı. Bu durum fırsatçıları da harekete geçirdi. Bir tarafta gelir vergisini daha az ödemek isteyen ev sahipleri evin fiyatını düşük göstermek için düşük miktarda kredi çekilmesi talebinde bulunurken diğer tarafta emlakçılar da ilan hırsızlığı ve ilandaki konuttan farklı konutları satma yarışına başladı.
Artan fiyatlar, vatandaşı alımdan vazgeçirmeye başladı
Bir diğer önemli gelişme ise ev fiyatlarında yaşandı. Konut fiyatları kampanyasının duyurulması sonrası artan talebi gören ev sahipleri faiz avantajını anında fiyatlara yansıttı ve fiyatlar yüzde 30’a yakın arttı. Bu durum başlatılan kampanyanın avantajından ev sahiplerinin faydalanmasına yol açtı. Tek motivasyonu düşük peşinat ve 1 yıl ödemesiz dönem olan alıcılar artan ev fiyatları karşısında alımlardan vazgeçmeye başladı. Kampanyanın duyurulduğu hafta emlak ofisleri bir hatta iki gün sonrasına randevu takvimi belirlemeye başladı. Kampanyayı değerlendirmek isteyen ihtiyaç sahipleri uygun ev bulduklarında fiyatların yeniden artırılması endişesi ile pazarlıksız ev almaya yöneldi. Bu nedenle emlak ofisine gelen her iki kişiden birinin uygun fiyatlı ev bulduğunda hemen alıma geçtiği belirtiliyor. Taleplerin ise özellikle İstanbul’da en çok 350 bin ile 750 bin TL aralığındaki konutlarda yoğunlaştığı ifade ediliyor.
Coldwell Banker: “Pazarlık dahi yapılmıyor”
Coldwell Banker Türkiye Ülke Başkanı Dr. Gökhan Taş, piyasada ciddi hareketlilik yaşandığını söyledi. Pandemi öncesine göre talepte 3 kata varan artış olduğuna dikkat çeken Taş, “Kampanyanın kısa süreceği endişesiyle alıcılar hedef odaklı hareket ediyor. Eskiden arayan 7 kişiden birine yer gösterirken, şu an iki kişiden birine yer gösteriliyor ve yine iki kişiden biri pazarlık yaparak almaya çalışıyor” dedi. Fiyatı 1 milyon TL’nin altında olan gayrimenkullerin ilgi gördüğünü aktaran Taş, “750 bin ile 350 bin TL gayrimenkuller hemen satılıyor” dedi.
İkinci elde yoğunluk var
Bu uygulamanın aynı zamanda insanların yastık altında birikmiş paralarını da piyasaya çektiğini anlatan Taş, genel anlamda ihtiyaç sahibi, işleri devam eden ve gelirleri sekteye uğramayan orta ve orta üstü gelir grubunun gayrimenkul aldığını aktardı. Fiyatlarda ise normalin üstünde artış yapan gayrimenkullerin satılmadığını kaydeden Taş, “Balkon-bahçe arayışı ise bir köpüktü. Şimdi herkes başını sokacak bir ev bakıyor. Ayrıca talep ikinci elde yoğunlaştı. Çünkü insanlar bitmemiş inşaatı risk görüyor” açıklamasını yaptı.
“Yüksek fiyat artışı hayal kırıklığı yaratıyor”
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa ise kredilerin düşmesi sonrası satılık konuta ilginin yüzde 50’ye varan oranda arttığını, özellikle orta gelir grubunun ciddi konut talebi bulunduğunu söyledi. Bazı ev sahipleri ve gayrimenkul şirketlerinin haksız zam yapması yüzünden ev almak isteyenlerin hayal kırıklığına uğradığını ifade eden Aşa, şöyle devam etti: “Satılık konuta ilgi yüzde 50 arttı ancak haksız zam ve yeterli peşinat bulunmaması nedeniyle bu ilginin satışa dönme oranı yüzde 5-10’da kaldı.”
Kurnaz emlakçılara dikkat!
Turyap Kurumsal Pazarlama ve Satış Müdürü Alper Telçin de bu süreçte arama trafiklerinin arttığını belirterek, “Eskiden günde 1-2 kere aranırken şimdi bu sayı 5 ila 10’a çıktı. İlk etapta aramalar balon gibi görünse de önemli bir kısmı satışa döndü” dedi. Aramaların yüzde 30’unun satışa döndüğünü ifade eden Telçin, “Kredili alıcı kredi bulduğu bu dönemde alım yaptı” dedi.
Birinci elde fiyatların yüksek olmasından dolayı özellikle ikinci elde çok fazla talep aldıklarını aktaran Telçin, “İkinci elde satışların artış oranı yüzde 30 iken birinci elde bu artış yüzde 10 oldu” dedi. Alıcıların ise bahçeli ve balkonlu, krediye uygun bina almaya önem verdiğini kaydeden Telçin, bu dönemde ev sahibi olmak isteyenleri uyardı. Telçin, sıkıntı yaşamaması için de emlakçının projenin tek satıcısı olduğunu gösteren belgeye sahip olup olmadığının sorulmasını önererek ayrıca sonrasında farklı metrekare problemi yaşamaması için mutlaka binanın içini görerek daire almasını tavsiye etti.
Remax Kom Emlak: “Hareketlilik arttı”
Ağırlıkla Bahçeşehir bölgesinde satış yapan Remax Kom Emlak Brokerı Namık Kemal Güneş ise, “Hareketlilik arttı. Herkes ev alma arayışına girince fiyatlar da yüzde 20’ye artış oldu. Özellikle villa tipi evlere ilgi arttı. Yenilerin fiyatı yüksek olduğu için fiyatları daha ucuz olduğu için ikinci eli daha fazla tercih ediyorlar. Özellikle eskiden yapılmış sitelere çok fazla talep var” diye konuştu.
“Haziran satışlarımız 2.5 kat arttı”
Açık artırma yoluyla online olarak gayrimenkul satışı yapan Tapu.com’da bu süreçte konut satışları arttı. Tapu. com CEO’su Emre Erşahin, haziran ayında önceki aylara göre kendilerine gelen çağrılarda 3 kat artış yaşanırken, yaptıkları konut satışlarında ise 2.5 kat artış olduğunu söyledi. Öte yandan hareketlilik bankalara yapılan kredi başvurularını da artırdı. Bir banka şubesine haziran öncesi haftada 1 adet konut kredisi başvurusu gelirken, şimdi ise bu sayının günde en az 4’e çıktığı aktarılıyor. Böylece bazı kamu bankalarındaki artış oranı yüzde 100’ü bulurken, bazılarında ise bu oran 4-5 katına kadar çıkmış durumda.
Peki ne tür sıkıntılar yaşanıyor?
■ Artan talep nedeni ile ev fiyatları 2 hafta içinde yüzde 30’a yakın arttı.
■ Ev sahipleri daha düşük vergi ödemek için konut kredi miktarının daha az çekilmesi talebinde bulunmaya başladı.
■ Cazip komisyon oranları kurumsal olmayan emlakçı piyasasında ilan hırsızlıklarına yol açtı.
■ Bir bölgede aynı ev için birden fazla farklı ilan girilerek alıcı çekiliyor ve daha yüksek fiyatlı konutlar satılmaya çalışılıyor.
■ Kiracı evde yok denilerek ilanda yer alan metrekareden daha düşük evler satılmaya çalışılıyor.
Sıfır aracı %30 zamla ikinci elde satan var
Normalleşmenin ardından ikinci el araç piyasasını da kapsayan avantajlı kredi paketi, talep artışına yol açarken, artan talep stok sorununu da beraberinde getirdi. Bayiler satacak araç bulamazken, yüksek talep fırsatçıları harekete geçirdi. Son bir haftada fiyatlar yükselirken, spot piyasada henüz Türkiye’de yeni lansmanı yapılan sıfır bir aracın fiyatı yüzde 30 artırılarak ilana konuldu. Kurumsal ikinci el araç şirketleri de fiyatlara son bir haftada yüzde 3 ila yüzde 6 arasında zam yaptı.
Spot piyasada yaşanan fahiş fiyatlar sosyal medyada da gündem oldu. Markaların stok sorununu fırsata çeviren bazı kesimler, bayiden liste fiyatıyla aldıkları araçları, hiç kullanmadan yüzde 30’a varan oranda yüksek fiyatla satıyor. Özellikle önceki gün lansmanı yapılan Mercedes yeni kompakt SUV modeli GLB’nin liste fiyatının 100 binin üzerinde yüksek fiyatla Sahibinden.com’da ilana konulması ikinci el piyasasına yönelik yönetmelik tartışmalarını tekrar alevlendirdi. Sektör temsilcileri, piyasada yaşanan bu fırsatçılığı önlemenin ancak ikinci el yönetmeliğinde yapılacak yeni bir düzenleme ile mümkün olacağını söylüyor ve sıfır km araçların ikinci el olarak satılmasının yasalarla engellenmesi gerektiğini savunuyor.
Sektör temsilcileri piyasadaki talep artışını ve bu durumun fiyatlara yansımasını DÜNYA’ya değerlendirdi. Otomerkezi. net CEO’su Muhammed Ali Karakaş, haziran ayının ilk 10 gününde, toplamda nisan ve mayıs aylarının toplamı kadar araç sattıklarına vurgu yaparak, “Nisan ve mayıs aylarında sattığımız araç sayısı 60 adet iken, sadece 10 günde bu adeti geçtik” dedi.
“Piyasa her gün etiket değiştirir halde”
Fiyatların şu anda neredeyse her gün etiket değiştirir duruma geldiğini dile getiren Karakaş, “Zaten aracını çok ucuza veren firma da zararlı çıkıyor, çünkü sattığı fiyata araç satın alma şansı da yok. Biz 100 gündür fiyatlarımızda 1 TL artış yapmadık, şu anda geçmişte sattığımız her araca da sattığımız fiyata talibiz, fakat aracını satan yok. Fakat önceki gün itibariyle şartlar bizleri de zorlamaya başladığı için yüzde üç artış yapmak zorunda kaldık” diye konuştu.
“Filo kiralamadan arz kesildi”
Filo kiralama şirketlerinin ikinci el piyasasına araç vermediği şeklinde duyumlar olduğunu dile getiren Karakaş, “Bu doğru. Araçları satmıyorlar, bu sebepten dolayı özellikle yüksek model araçlarda fiyatlar yükseliyor. Çünkü kredilerini üç ay kadar ertelediler. Bu erteleme ile birlikte nakit ihtiyaçları da geçici olarak ortadan kalkmış durumda. Ayrıca tedarikte problem var, sıfır otomobil alamadıkları ve mevcut kiralama pazarı da hareketlendiği için ikinci el pazarına satmaya sıcak bakmıyorlar” dedi.
Filo kiralama şirketlerine yönelik eleştirileri değerlendiren bazı sektör temsilcileri, pazarda en fazla stok olan döneminin yaz ayları olduğunu belirtirken, “5 filo şirketinin araçlarını yüksek fiyatla satabilmek için elinde tuttuğu iddialarını doğru bulmuyoruz. Bu araçlar en fazla bin adet eder. 500 binlik bir ikinci el pazarında bu çok düşük bir oran” vurgusu yapıyor.
Karakaş, tedarik ağının çözülmesinin temmuz itibariyle filo kiralama şirketlerinin ödeme yapmaya başlaması ve elindeki araçları satışa çıkarmaya başlaması ile oturma sürecine gireceğini belirterek, “Ağustos ayında bir dengelenme süreci olur ve eylülde de fiyat artışları artık son bulur kanısındayız” dedi.
“Haziranda satışlarda patlama yaşadık”
Faiz indiriminin ardından ikinci el araç satışlarının hızlandığını vurgulayan Otomol Grup’un CEO’su Uğur Sakarya, “Haziran’ın ilk haftasında satışlarımızda patlama yaşadık. Nisan ayı toplamında sattığımız tüm araçları 5 günde sattık. Ancak sıfırdan sonra ikinci el piyasasında da stok sorunu başladı. Bayiler araç bulamıyor. Önümüzdeki günlerde fiyatlar biraz daha yukarı çıkabilir” dedi.
Çok satan B ve C segmentinde fiyatlar yüzde 6’dan fazla arttı
Otomotiv veri analiz şirketi veri şirketi Cardata’nın CEO’su Hüsamettin Yalçın, ikinci el araç fiyatların arttığına dikkat çekerek, özellikle en çok talep gören B ve C segmentinde son 10 günde yüzde 6’yı aşan fiyat artışları olduğunu söyledi. Yalçın, sıfırdan sonra ikinci el piyasasında da stok sorunu yaşanmaya başladığına vurgu yaptı.
Fiyat artışının sürmesi bekleniyor
Minoto CEO’su Ferhat Albayrak da ikinci elde arz probleminin başladığını belirterek, “İkinci elde fiyatların özellikle son çeyreğe kadar yükselme trendinde olacağını öngörüyorum. Distribütörlerin ağırlıklı teslimatları son çeyrekte olacak, o zamana kadar gene arz problemi sürecekti” dedi.
İnternetten otomobil satanların dikkatine
