Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, kükürt giderim tesisi olmadığı için yasal sınırların üzerinde kirletici salan 13 termik santralden beşinin tamamen, birinin ise kısmen kapatıldığını duyurdu. Ancak DW Türkçe’nin haberine göre bu altı santralden beşine 2020 yılı boyunca devlet desteği devam edecek.
1 Kasım 2019’da TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen Dijital Hizmet Vergisi, Konaklama Vergisi, Değerli Konut Vergisi gibi düzenlemeleri de içeren kanun teklifine AKP milletvekillerinin teklifiyle kömürlü termik santrallerin çevre mevzuatına uyum süresinin 30 Haziran 2022’ye uzatılmasını düzenleyen 50. madde eklenmiş, ancak ilgili madde, kamuoyunda artan tepkiler sonrası Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından veto edilmişti.
“DEVLETİN ALIM GARANTİSİ VAR”
Bakan Murat Kurum’un açıklamasına göre 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 11. ve 15. maddeleri gereği Kahramanmaraş Afşin – Elbistan A, Kütahya Seyitömer, Kütahya Tunçbilek, Sivas Kangal ve Zonguldak Çatalağzı kömürlü termik santralleri tamamen, Manisa Soma termik santrali ise kısmi olarak kapatıldı.
Ancak Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi’nin (TEİAŞ) 2020 yılında kapasite kullanım mekanizması kapsamında teşvik verileceğini duyurduğu santraller arasında bu santraller de yer alıyor. TEİAŞ’ın 20 Aralık 2019’da yayınladığı listeye göre kapatılan Tunçbilek, Seyitömer, Kangal, Çatalağzı ve kısmen kapatılan Soma 2020’de de teşvik almaya devam edecek.
CHP Parti Meclisi Üyesi İlhan Cihaner söz konusu santrallerin devir sözleşmelerine dikkat çekiyor. DW Türkçe’ye konuşan Cihaner, kapatılan Afşin – Elbistan A termik santralinin de devir sözleşmesine göre devletin alım garantisinin devam edeceğini öne sürüyor.
Cihaner, “Afşin A’nın devir sözleşme hükümlerine göre üretim kapasitesi üzerinden devletin alım garantisi var. Sözleşmede eğer kamu tarafından kapatılırsa bu alım garantisi, sözleşme süresinin bitimine dek devam edecek yazıyor. Bu anormal bir durum. Devir sözleşmelerinin kamuoyuna açıklanması gerekir” diyor.
FİLTRESİZ SANTRALLER TEK TEK MÜHÜRLENİYOR
Murat Kurum, söz konusu 13 santralden dördüne geçici faaliyet belgesi verilmesi, üç santrale ise gerekli çevre izinlerinin verilmesi kararı alındığını açıkladı.
Geçici faaliyet belgesi alan santraller Bursa Orhaneli, Muğla Yatağan, Kahramanmaraş Afşin B ve Ankara Çayırhan olurken, Kemerköy, Yeniköy ve Çanakkale 18 Mart Çan termik santrallerinin çevre mevzuatı kapsamında gerekli izinleri aldığı duyuruldu. Bu santraller arasında Orhaneli, Yatağan, Kemerköy, Yeniköy ve Çan termik santralleri de 2020’de kapasite mekanizması teşviklerinden yararlanacak.
“ALTI AY GEÇİCİ İZİN NEDEN?”
İlhan Cihaner, ilgili santrallerin çevre yatırımlarını yedi yıl gibi uzun bir sürede tamamlamamasına rağmen bu santrallerden dördüne altı ay geçici faaliyet izni verilmesini sorunlu buluyor.
Cihaner, Çayırhan santralinin işletme devir süresinin 6 ay sonra dolacağına dikkat çekiyor.
Ciner Enerji’ye ait santralin bu şekilde hem ceza yemeyeceğini, hem yükümlülüklerinden kurtulacağını, hem de altı ay daha alım garantili üretim yapmaya devam edeceğini vurgulayan Cihaner, “Yasa çok açık. Anayasa Mahkemesi kararına ve daha sonra yeniden gündeme gelen düzenlemeyi Cumhurbaşkanı’nın iade etme gerekçesine baktığımızda çevre ile uyumlu ise çalıştırırsınız, değilse kapatmak zorundasınız. Geçici faaliyet ne anlama geliyor? Çevre yatırımlarını tamamlamış mı, tamamlamamış mı? Altı aylık süre uzatımı açıkça yasaya aykırı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bu kararla kamuoyu iradesinin üzerine çıkmış oluyor” diye konuştu.
